ORGANİK BİLEŞİKLERDE HİDROFİL VE HİDROFOB UÇ:
CH3-OH molekülünü ele alırsak.
–OH kısmı daha önceden bildiğimiz gibi polar kısmıdır. Su polar olduğu için bu kısmı sararlar ve kendilerine doğru çekerler. Ancak CH3 kısmı ise apolar olduğundan su bu kısmı çekemez. Tersi taraftan düşündüğümüzde molekülün polar kısmı suyu sever, apolar kısmı ise suyu sevmez. Suyu seven kısma HİDROFİL uç, sevmeyen uca da HİDROFOB uç
SABUNLAR:
Yağ asitlerinin Na tuzlarına beyaz sabun, K tuzlarına arap sabunu denir.
Na tuzları katı sabun, K tuzları genellikle jel şeklinde olur.
SODYUM STEREAT(SABUN)
Sabunların Temizleme Özelliği
Sabun suda çözündüğünde bazik bir çözelti oluşturur. Oluşan baz kiri yumşatır.
C17H35-COONa → C17H35-COO- + Na+
Sabun molekülleri 2 kısımdan oluşur. Suyu seven kısmı, suyu sevmeyen kısmı. Suyu seven kısım molekülün baş kısmını, sevmeyen kısmı da kuyruk kısmını oluşturur. Anlaşıldığı gibi baş kısım, polar; kuyruk kısmı da apolardır.
Kirler, genel olarak apolar yapıda olan yağlardır.
Sabun ile su karşılaştığında sabunun polar ucunu, su molekülleri çeker. Ancak sabunun apolar ucu da elbisede yumuşamış olan apolar kiri sarar.
Su molekülleri sabunun anyon kısmını çeker ve böylece kir ortamdan çözeltiye geçmiş olur.
(Şeklin anlaşılması önemli)
DETERJAN
Uzun C atomu zincirinden oluşan bir alkil yada arilin SÜLFAT yada SÜLFÜNAT tuzudur.
sodyumdodesil sülfat
Deterjanın temizleme prensibi sabunla aynıdır. C sayısı 10-14 arasında olan alkollerin sülfatlarının sodyum tuzudur.
C12H25-OH + H2 SO4 → C12H25-OSO3H + H2O
C12H25-OSO3H + NaOH → C12H25-OSO3Na + H2O
C12H25-OSO3Na → C12H25-OSO3- + N a+
C12H25-OSO3- anyonunun OSO3- tarafı su tarafından C12H25- tarafı kir tarafından çekilir
